MEDEMBLIK – In december heeft de gemeente in een persverklaring laten weten dat er onderzoek is gedaan naar de bestuurskracht van de gemeente Medemblik. Uit deze meting bleek dat de bestuurskracht van de gemeente beter kan. De afgelopen maanden zijn de eerste stappen gezet door raad, college en organisatie naar aanleiding van de uitkomsten van de zogenoemde quickscan. Nu de raads- en collegeleden in de huidige samenstelling nog maar een paar weken in functie zijn tot de verkiezingen in maart, is het een goed moment om te duiden wat deze eerste stappen behelzen en hebben opgeleverd. Bovendien worden naar aanleiding van het WOB-verzoek van 6 december 2021 door NH Nieuws stukken openbaar gemaakt rondom de bestuurskrachtmeting.Â
Lees ook: College Medemblik op het matje over loslippigheid rapport bestuurskracht.
Hoewel door het WOB-verzoek eerdere conceptversies van de quickscan in omloop zullen komen, staat voor het college vast dat het definitieve rapport, zoals dat is afgeleverd door de onderzoeker, als basis dient voor de gesprekken die gevoerd worden. Het gaat er om de pijnpunten die naar voren komen in de quickscan met elkaar goed te onderzoeken tijdens de bestuurskrachtsessies, doel is niet om een rapportage vast te stellen of te verwerpen.
Deze persverklaring is door college en raad samen opgesteld en heeft tot doel meer inzicht te geven in het proces en de opbrengsten van de bestuurskrachtsessies tot nu toe. Hierbij is belangrijk op te merken dat het proces van verbetering van de bestuurskracht nog niet is afgerond klaar is.
De bestuurskrachtmeting
In september 2020 heeft de raad van Medemblik besloten in kaart te brengen hoe het gesteld is met de bestuurskracht van de gemeente. In de zomer van 2021 heeft een onafhankelijke onderzoeker interviews afgenomen met nagenoeg alle raadsleden, wethouders en leden van het managementteam. Ook de voorzitters van de dorpsraden zijn bevraagd.
In het najaar lagen de uitkomsten van deze meting er en hebben sessies plaatsgevonden om over de uitkomsten te praten. Om te beginnen met de onderzoeker zelf, opdat raadsleden, wethouders en MT-leden meer konden horen over de totstandkoming van de quickscan. Vervolgens spraken raad, college en MT onderling onder begeleiding van externen over wat de meting heeft opgeleverd. De beoogde volgende stap, waarbij raad, college en MT de opbrengsten van hun zelfonderzoek bij elkaar zouden leggen, heeft mede door Coronamaatregelen nog niet plaats kunnen vinden.
Waar staan we nu
De uitkomsten van de quickscan worden door de raads- en collegeleden herkend en geven voldoende aanknopingspunten om aan de bestuurskracht van de gemeente te werken. Medemblik is volgens de geïnterviewden niet voldoende in control, financieel niet op orde en mist leiderschap. Er is een gebrek aan helderheid van rollen en de daarbij horende verantwoordelijkheden, waardoor mensen op elkaars stoel zijn gaan zitten. Raadsleden, bestuurders en ambtenaren voelen dat ze tijdens het vervullen van hun taken niet altijd tot hun recht komen, bijvoorbeeld doordat vanuit wantrouwen bij de ander hun goede intenties in twijfel worden getrokken. Het gebrek aan persoonlijk contact door de coronamaatregelen heeft hierbij niet geholpen.
Duiding
Om de bestuurskracht te verbeteren is een proces ingezet waarbij de drie gremia raad, college en organisatie, door middel van groepsgesprekken, inzicht krijgen in hun eigen handelen én in het effect van hun handelen op de andere gremia. Het gaat hier nadrukkelijk om een intern proces van zelfreflectie en het onderzoeken welk nieuw gedrag en welke afspraken nodig zijn om van Medemblik een bestuurskrachtige gemeente te maken.
Lees ook: Personeelsperikelen bij de gemeente Medemblik, ‘leegloop bij het managementsteam’
In deze gesprekken is ook ruimte om duidelijke verwachtingen uit te spreken over bijvoorbeeld: hoe kan de raad de onderlinge omgangsvormen verbeteren en wat verwacht hij hierin van de voorzitter? Wat heeft het college nodig van de raad om bestuursverantwoordelijkheid te kunnen nemen? Hoe kunnen raad en college de politieke cultuur creëren zodat ook de organisatie haar rol in het samenspel kan spelen als adviseur van beiden?
De gesprekken die tot op heden zijn gevoerd worden door betrokkenen gewaardeerd, er lijkt beweging te komen in zaken die tot nu toe vast zaten. Het bespreken van de bevindingen heeft ertoe geleid dat elkaar aanspreken én aangesproken kunnen worden vaker gebeurt en makkelijker wordt.
Vervolg
Voor de betrokkenen is duidelijk dat de quickscan als een spiegel gewerkt heeft en emoties heeft losgemaakt, en dat de gesprekken die nu gevoerd worden in de raad en in het college waardevol zijn. Er moeten nog veel stappen gezet worden, en zowel raad als college zien waar de kansen en mogelijkheden liggen om de bestuurskracht van de gemeente te verbeteren.
