Nederland heeft de ambitie dat in 2030 15% van het landbouwoppervlak voor biologische landbouw gebruikt wordt. Om dat te bereiken gaat LNV samen met de sector en ketenpartijen aan de slag om biologische productie en consumptie te laten toenemen. Onder meer door een consumentencampagne, marktontwikkeling, de verlenging van het investeringsfonds waarmee boeren gemakkelijker financiering kunnen krijgen voor de omschakeling naar biologisch en het vergroten van kennis en innovatie via een kennisagenda. Om de biologische landbouw te versterken is voor 2023 en 2024 € 26 miljoen beschikbaar uit het transitiefonds. Dit is onderdeel van het Biologische Actieplan dat minister Adema naar de Tweede Kamer heeft gestuurd.
Biologische landbouw is een vorm van duurzame landbouw dat op veel vlakken een positieve impact heeft: minder stikstofuitstoot, meer biodiversiteit, schoner water, gezondere bodems, en meer dierenwelzijn. Het Biologische Actieplan draagt bij aan de ontwikkeling naar een duurzaam voedselsysteem en aan de Green Deal van de EU.
Afzetmarkt voor biologisch stimuleren
Biologisch moet voor Nederlanders een aantrekkelijkere keuze worden, met een betere prijs voor zowel consument als boer. Daarom moet de markt zich ontwikkelen. Een team (met LNV, de sector en andere geïnteresseerden) gaat aan de slag om de afzet van biologische producten in diverse verkoopkanalen te vergroten. Ook ondersteunt LNV de sector bij een bewustwordingscampagne voor consumenten over biologische producten.
Toeleveranciers, verwerkers, supermarkten en banken spelen een essentiële rol bij het bereiken van een betere afzet en prijs. In het Landbouwakkoord zullen afspraken gemaakt worden met deze ketenpartijen die moeten leiden tot een omzetgroei van biologische producten en een betere prijs voor de boer.
Al jaren laten biologische boeren zien dat biologische landbouw een realistische en rendabele manier van verduurzaming is. Daar ben ik echt ontzettend trots op. Met hun harde werk laten deze pioniers zien dat biologische landbouw een prachtige kans is voor boeren die duurzamer willen worden. Maar de markt voor biologische landbouw is nog klein en de omschakelkosten zijn nog groot. Dit actieplan is de eerste stap om samen met de sector en de keten biologische landbouw een volwaardig deel van ons voedselsysteem te maken. Minister Piet Adema
Van gangbare naar biologische boer
De omschakeling van gangbare naar biologische landbouw is voor de boer een grote en vaak dure stap. Ook kan het lastig zijn betaalbare grond te vinden die geschikt is voor biologische landbouw.
Mede daarom verlengt LNV het Investeringsfonds Duurzame Landbouw – waarmee boeren financiering met gunstige voorwaarden kunnen krijgen voor de omschakeling – in ieder geval tot en met juni 2023. Ook komt er een landelijke helpdesk waar boeren die de omschakeling willen maken terecht kunnen met vragen over regelgeving, innovaties en financieringsmogelijkheden.
Op het gebied van grond herziet LNV het pachtsysteem, om langdurige pachtcontracten de nieuwe standaard te maken. Dat geeft boeren meer zekerheid om de omschakeling naar biologisch te maken. Ook zal het Rijksvastgoedbedrijf vanaf de zomer van 2023 financieel voordeel geven aan duurzamere pachters. Ten slotte wordt gekeken naar het gebruik van landschapsgrond – een tussenvorm van natuur- en landbouwgrond.
Stimuleren kennis en innovatie
Kennis is essentieel om groei van biologische productie en consumptie te realiseren. Het gaat bijvoorbeeld om kennis over de biologische productiewijze, dierenwelzijn en weerbare teelten, maar ook om het delen van kennis over de waarde van biologisch voedsel tussen boeren en alle partijen in de voedselketen. Samen met de sector wordt een kennisagenda opgesteld en het onderzoek naar biologische landbouw geïntensiveerd. Deze kennisontwikkeling is niet alleen voor de biologische boeren belangrijk, maar helpt bij de verduurzaming van de landbouw in brede zin.
Financiën
Het bovengenoemde investeringsfonds is deel van het Omschakelprogramma Duurzame Landbouw, dat ook andere gelden bevat waar boeren gebruik van kunnen maken. Daarnaast kunnen bestaande biologische boeren en omschakelende boeren compensatie krijgen in het kader van het Nationaal Strategisch Plan (NSP), dat uit Europese gelden voor het Gemeenschappelijk Landbouw Beleid (GLB) bestaat.
In het Landbouwakkoord wordt verder over de rol van de biologische landbouw gesproken, inclusief het gebruik van het transitiefonds. De bijdrage van financiële instellingen, investeerders en ketenpartijen zijn onderdeel van deze gesprekken.
Om alvast een start te maken met de versterking van de biologische landbouw en het actieplan is 26 miljoen voor 2023 en 2024 uit het transitiefonds beschikbaar gesteld.
