HOORN – Na de eerste succesvolle editie van vorig jaar viert Hoorn opnieuw de Slag op de Zuiderzee, en wel op 14 en 15 oktober. Nu nog grootscheepser, want 2023 is het jubileumjaar van deze onderbelichte, maar historisch zo belangrijke zeeslag. Het is dit jaar namelijk precies 450 jaar geleden dat voor de Hoornse kust de overwinning plaatsvond op de Spanjaarden en zo het prille Nederland ontstond. Havenstad Hoorn viert de vrijheid met een weekend vol muziek, theater, historische schepen, kinderactiviteiten, marcherende schutters en zingende geuzen. Naast stadswandelingen, lezingen van o.a. Simone van der Vlugt en een vlootschouw o.l.v. de Hoornse burgemeester zijn er bijvoorbeeld ook LHBTQIA+verhalenkamers rondom het thema vrijheid. Zo zet Hoorn het thema neer op historische en actuele wijze, en biedt de stad vrijheid aan iedereen.
Alkmaar heeft zijn Victorie, Leiden viert jaarlijks het Leidens Ontzet en in Monnickendam werd deze zomer al het 450-jarig jubileum van de Slag op de Zuiderzee gevierd. Maar het was voor de kust van Hoorn waar op 11 en 12 oktober 1573 de Slag op de Zuiderzee definitief werd uitgevochten en beslecht. De watergeuzen boekten een heroïsche en klinkende overwinning op de Spaanse overheerser. Het Noorden van Holland was voor altijd verlost van de bezetter in deze strijd om vrijheid van geloof, macht en handel.
Jan Haring verslaat oppermachtige Spaanse vloot
Ook de Hoornse bevolking ging de zwaar met kanonnen uitgeruste Amsterdams-Bourgondische regeringsvloot met de moed der wanhoop in roeibootjes te lijf. De verhalen over de platgebrande en geplunderde opstandige steden Naarden en Zutphen waren immers al vooruitgesneld. Het was David tegen Goliath: tegen alle verwachting in wonnen de opstandelingen met hun samengeraapte vloot het van de oppermachtige Spanjaarden. Met in de hoofdrol de Hoornse matroos Jan Haring die de vlag uit de mast van het admiraliteitsschip van admiraal De Bossu wist te halen en zo verwarring creëerde onder de Spaanse vloot. De vluchtende schepen gaven de ruimte aan de opstandelingen om na een lange nacht van man-tegen-mangevechten de oppermachtige vloot alsnog te verslaan.
Keerpunt in de vaderlandse geschiedenis
Jan Haring moet zijn heldendaad met de dood bekopen. Hij wordt (met de uit de mast gerukte vlag) als held door de straten van Hoorn gedragen. Admiraal De Bossu, die de Spaanse vloot aanvoerde, volgt als overwonnen vijand: de stad en zijn honende inwoners wisten immers te ontkomen aan het bloedige lot van de eerdere opstandige plaatsen. Hoorn wint als een van de eerste steden de vrijheid. Een tijd van voorspoed voor het Noorderkwartier breekt aan. De overwinning is echter ook een belangwekkend keerpunt in de Vaderlandse geschiedenis, hoewel de Slag op de Zuiderzee slechts minimaal in de geschiedenisboeken terecht is gekomen. De zeeslag maakte namelijk de weg vrij voor de prille geboorte van Nederland. Hoorn zet licht op dit historische feit met de jaarlijkse viering van de Slag op de Zuiderzee, dit jaar in het weekend van 14 en 15 oktober.
Vrijheid voor iedereen
Ook in de week voorafgaande aan de stedelijke viering vinden er vele activiteiten plaats. Van de theatervoorstelling ‘Slag om het Beeld’ in de Hoornse schouwburg tot de publicatie van het boek ‘De Slag op de Zuiderzee: een ommekeer in de 80-jarige oorlog’. Maar ook een educatieproject voor de Westfriese jeugd en een online tentoonstelling van het Westfries Museum over de Slag op de Zuiderzee maken deel uit van de festiviteiten. De feestelijke viering in het weekend is voor jong en oud bij te wonen in de historische binnenstad van Hoorn. Met een lezingenprogramma op zaterdag overdag en een cultureel programma op zaterdagavond met activiteiten in de hele binnenstad. Zondag staat in het teken van nautische activiteiten in het prachtige Hoornse havengebied: van zingende geuzen tot een klimmuur om de vlag te veroveren, en van Oekraïense muziek tot een dansvoorstelling over masculiniteit. Zo werkt Hoorn het thema vrijheid uit op historische én actuele wijze. Alle activiteiten in het weekend zijn gratis toegankelijk. Iedereen is welkom: de stad biedt vrijheid aan iedereen.
