MEDEMBLIK – Een simpele Woo-verzoek is voldoende om aan de gegevens van Nederlandse boeren, veehandelaren en veetransporteurs te komen. De afgelopen jaren zijn veel boeren bedreigd en geïntimideerd door activisten blijkt uit een enquête die LTO Nederland, POV en Vee&Logistiek Nederland hebben gehouden onder deze groep bedrijven.
Borden in de tuin, anonieme post, gefilmd worden, illegaal nachtelijk bezoek van activisten.
“Het is een weeffout in de Wet open overheid”, zegt LTO-voorzitter Ger Koopmans: “Persoonlijke informatie van boeren, veehandelaren en veetransporteurs is onvoldoende beschermd tegen openbaarmaking. Gezinnen gaan hier onder gebukt. De Woo móet op dit punt aangepast worden.”
Woo
Iedereen in Nederland kan een Woo (Wet Open Overheid) indienen en zo informatie opvragen waar alleen de overheden over kunnen beschikken. Dit gaat dan vaak over gegevens over de locatie en oppervlakte van een boerderij, het type stal, of of de boer in het verleden een misstap heeft begaan. Veel boeren wonen bij hun bedrijf waardoor de informatie direct ingrijpt op de persoonlijke levenssfeer. “Met 1 druk op de knop weet iemand waar iemand woont en hoeveel dieren hij heeft,“
LTO Nederland wil aanpassing Woo
Koopmans: “Europese AVG-wetgeving beschermt burgers tegen het openbaar maken van persoonlijke informatie. Die regels zijn zo streng dat ik niet zomaar contactgegevens van onze eigen bestuurders mag delen met onze eigen medewerkers. Maar onder de Woo is iedereen vogelvrij. Boeren, veehandelaren en veetransporteurs hebben in Nederland geen enkele recht op privacy. Terwijl we weten dat het openbaar maken van dit soort informatie leidt tot een toename van intimidatie en bedreiging door activisten.” Koopmans vervolgt: “Het belang van een transparante overheid, en van regelgeving waarmee die overheid ter verantwoording geroepen kan worden, staat voor ons niet ter discussie. Wij zijn voorstander van een Wet open overheid, maar niet in deze vorm. Deze Woo is doorgeschoten en heeft helemaal niets te maken met democratische zorgvuldigheid.”
Kinderen worden er op school op aangesproken.
Van de boeren, veehandelaren en veetransporteurs die rechtstreeks geconfronteerd werden met het openbaar maken van persoonsgegevens merkte 33% in de voorbije jaren dat er na openbaarmaking een toename is van laster en bedreiging. In extreme gevallen gaat dat om illegaal bedrijfsbezoek door activisten, vaker om anonieme post, telefoontjes of briefjes die op het bedrijf worden achtergelaten. Het maakt boeren bang.
POV-voorzitter Linda Verriet: “Bijna nergens in Europa, bijna nergens in de wereld, zijn de regels voor dierenwelzijn zo streng als in Nederland. Boeren, veehandelaren en veetransporteurs houden zich aan die regels. In Nederland zorgen veehouders ontzettend goed voor hun dieren. Maar het openbaar maken van dit soort gegevens maakt hen doelwit van tegenstanders die überhaupt tegen veehouderij zijn en Nederlanders willen laten omschakelen naar een plantaardig dieet. Hierbij kiezen ze voor de persoonlijke aanval. Gezinnen worden voor dierenbeul en moordenaar uitgemaakt. Gezinsfoto’s worden gefotoshopt en online verspreid. Je voelt je als boer, veehandelaar en veetransporteur én als gezin, kwetsbaar als al je gegevens op straat liggen. Boeren, veehandelaren en veetransporteurs die niet direct geconfronteerd worden met intimidatie en bedreiging leven met ingehouden adem. Mensen zeggen dat ze er slechter van slapen. Je kunt zomaar ‘aan de beurt zijn’. Niemand wil toch dat de overheid zijn adres publiceert?”
Naast boeren, veehandelaren en veetransporteurs die rechtstreeks geconfronteerd worden met een Woo-publicatie, leidt het openbaar maken van deze informatie tot beeldvorming waar grote delen van de agrarische sector, en iedereen die daarin werkzaam is, onder gebukt gaat.
Voorzitter Helma Lodders van Vee&Logistiek Nederland: “Veehandelaren en veetransporteurs die vee verplaatsen worden dagelijks geconfronteerd met middelvingers op de weg. Iedere transporteur kan daar verhalen over vertellen. Ze worden afgesneden op de snelweg, mensen gaan naast hen rijden en maken handgebaren waarin hen de keel wordt doorgesneden. Kinderen worden er op school op aangesproken. Soms lijkt het wel alsof voedselproductie in Nederland een criminele activiteit is…”
Van de enquête-respondenten geeft 56% aan dat dergelijke incidenten toenemen nadat een Woo-verzoek tot nieuwe publicaties geleidt heeft, en 83% geeft aan er bang voor te zijn dat laster, treiterijen, bedreiging en intimidatie verder toe zullen nemen als gevolg van het vrijgeven van informatie middels de Woo.
De Woo behoeft dan ook op korte termijn aanpassing om boeren, veehandelaren en veetransporteurs beter te bescherming tegen intimidatie en andere inbreuken in de persoonlijke levenssfeer. Tot die tijd zou de minister van LVVN, in navolging van de rechtbank Den Haag, veel vaker de openbaarmaking van gegevens moeten weigeren op basis van hoger Europees recht, waaronder de AVG.
LTO Nederland, POV en Vee&Logistiek zijn van plan om een meldpunt in te richten waar aangesloten leden intimidaties, bedreigingen en treiterijen door, onder andere, activisten kunnen melden. Leden kunnen hier ook terecht voor advies over hoe te handelen bij dergelijke acties. De partijen strever ernaar om het meldpunt nog dit jaar te realiseren. Tot die tijd kunnen leden meldingen doen en advies inwinnen bij hun eigen organisatie. Het is belangrijk dat intimidatie en bedreigingen worden gemeld én aangepakt.
De minister thuis opzoeken mag zeker wel